ΕΚΔΗΛΩΣΗ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ
I
Υποθέτω ότι έχετε κάποια πληροφόρηση για την καταγωγή του φασισμού. Του έχουν δοθεί πολύ ασαφείς ορισμοί. Βάρβαρος καπιταλισμός; Λούμπεν καπιταλισμός; Ιμπεριαλισμός αλλά σε τρομώδες παραλήρημα; Συμμαχία του υποπρολεταριάτου με τη βιομηχανική αριστοκρατία που χρησιμοποιεί μάγους δημαγωγούς για μεσολαβητές; Ο φασισμός μαζεύει όλη την κοινωνική σκουριά, τα σκουπίδια που βγαίνουν από το βυθό της θάλασσας ύστερα από την καταιγίδα: κοινωνικά απόβλητα, φανατικούς, οπορτουνιστές, θύματα από το ντελίριο της μεγαλομανίας, δήμιους σαδιστές, διανοητικά διεστραμμένους, δραπέτες των παραδοσιακών κομμάτων, λούμπεν διανοούμενους, και προπαντός μαζεύει αρρωστημένους εθνικιστές, ρατσιστές και κάθε παραλλαγή του εσωτερισμού που γεννά μια κοινωνία η οποία χρόνια τώρα βρίσκεται σε καλπάζουσα κρίση κυριευμένη από φόβο.
Paco Ignacio Taibo II, «και σαν σκιές επιστρέφουμε»
Έχουν περάσει σχεδόν τρεισήμισι χρόνια από τα τέλη του Νοέμβρη του 2008, από τότε που εμφανίστηκε για πρώτη φορά με δημόσια συγκέντρωσή του, με την ενεργή κάλυψη του τοπικού αστυνομικού τμήματος, το φασιστικό-ρατσιστικό συνονθύλευμα με την επωνυμία «επιτροπή κατοίκων και καταστηματαρχών Αγίου Παντελεήμονα». Το χαλί γι’ αυτό το εθνικιστικό-παρακρατικό πείραμα «αυτοοργάνωσης» της μισανθρωπίας είχε στρωθεί από τη νιοστή μιντιακή εκστρατεία που, όπως τώρα έτσι και τότε, τσίριζε για «τα γκέτο στο κέντρο της Αθήνας» και «την ανεξέλεγκτη εγκληματικότητα των λαθρομεταναστών». Μέσα στο χρονικό διάστημα που έχει περάσει από εκείνον τον Νοέμβρη πολλά έχουν μεσολαβήσει. Για να αναφέρουμε μερικά από τα σημαδιακότερα αρκεί να θυμηθούμε: την κοινωνική-ταξική εξέγερση του Δεκέμβρη του 2008 όπου συμμετείχαν για πρώτη φορά σε τόσο μαζική κλίμακα και οι «αόρατοι» της ελληνικής κοινωνίας, οι μετανάστες (κυρίως δεύτερης γενιάς), και κατά τη διάρκεια της οποίας αυτοί οι «περήφανοι έλληνες» έβαλαν την ουρά στα σκέλια ακυρώνοντας τη δεύτερη καλεσμένη συγκέντρωσή τους για να σπεύσουν να συνδράμουν τις κρατικές κατασταλτικές δυνάμεις ως «αγανακτισμένοι πολίτες».
Το διήμερο ξέσπασμα οργής χιλιάδων μουσουλμάνων μεταναστών στα τέλη του Μάη του 2009 στο κέντρο της Αθήνας που πυροδοτήθηκε από την αστυνομική καταστολή και μετά από το οποίο ακολούθησε η ακόμα πιο εξόφθαλμη θέσπιση στην ευρύτερη περιοχή ενός καθεστώτος απαρτχάιντ. Την πολυήμερη απεργία πείνας των 300 μεταναστών εργατών το χειμώνα του 2011, η οποία παρ’ όλη την άδοξη κατάληξή της έφερε στο προσκήνιο τη ζωτική ανάγκη για ζωή με αξιοπρέπεια. Το πενθήμερο ρατσιστικό πογκρόμ που εξαπολύθηκε από τους φασίστες και τους, κατά τ’ άλλα «φιλήσυχους», ακολουθητές τους, υπό την επίβλεψη των μπάτσων, από τις 10 Μάη του 2011 με πρόσχημα τη δολοφονία του Μανώλη Καντάρη στην οδό Ηπείρου με απολογισμό τη δολοφονία του 21χρονου Αλίμ Αμπτούλ Μάναν, δεκάδες μετανάστες τραυματίες και τις αποτυχημένες φασιστικές-αστυνομικές επιθέσεις στις καταλήψεις Villa Amalias και Σκαραμαγκά.
Την ταραγμένη διετία που βιώνουμε από το Μάη του 2010 και έπειτα, από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης που κήρυξε το ελληνικό κράτος, το κεφάλαιο και η τρόικα στους από κάτω του καπιταλιστικού κόσμου, μέσα στην οποία τα φασιστικά και εθνικιστικά κατακάθια προσπάθησαν να ξεβγαλθούν μέσα στην εθνική κολυμπήθρα της «πατριωτικής αντιμνημονιακής αντίστασης». Μια διετία σημαδεμένη από μαζικές συγκρούσεις, πολλούς μικρούς Δεκέμβρηδες, νέα διευρυμένα εγχειρήματα και δίκτυα αντιιεραρχικής αυτοοργάνωσης και μαζικής ανυπακοής και άρνησης αλλά και πατριωτικές κορόνες, ελληνικές σημαίες και εθνική ενότητα.
Δε θα ήταν υπερβολή αν διαπιστώναμε πως ζούμε σε μια εποχή που η Ιστορία καίει σαν πυρωμένο σίδερο, τρέχει με τα χίλια και η κατεύθυνση προς την οποία εντέλει θα κινήσει, προς τα σκοτάδια της βαρβαρότητας του ολοκληρωτικού φασισμού ή προς το χάραμα της συλλογικής Απελευθέρωσης και της κοινωνικής Επανάστασης, βρίσκεται στα χέρια, τα μυαλά και τις καρδιές όλων μας.
ΙΙ
Ψάξε και μάθε ν’ αναγνωρίζεις ποιος και τι, στο μέσο της κόλασης, δεν είναι κόλαση, και κατόπιν στήριξε το, δώσ’ του χώρο.
Italo Calvino, «αόρατες πόλεις»
Μέσα σ’ αυτή τη μισή επταετία, στα χρόνια όπου ο Άγιος Παντελεήμονας έγινε συνώνυμο του απαρτχάιντ και το πεδίο πολλών μικρών νυχτών των κρυστάλλων, η κατάληψη Villa Amalias, οι άνθρωποι που ζούμε και δραστηριοποιούμαστε σ’ αυτήν, αλλά και όσοι και όσες βλέπουν ένα κομμάτι του εαυτού τους μέσα απ’ αυτόν τον αυτοοργανωμένο κοινωνικό-πολιτικό χώρο, βρεθήκαμε στο μάτι του κυκλώνα. Άλλωστε, ήδη από τη γέννησή της η κατάληψη Villa Amalias αποτέλεσε μια ορατή αντιφασιστική εστία στο κέντρο της αθηναϊκής μητρόπολης και υπερασπιζόμενη την ύπαρξή της βρέθηκε σε συνεχή, αν και αόρατη τις περισσότερες φορές, σύγκρουση με το φασιστικό σκυλολόι και τους κρατικούς πάτρωνές του. Για να θυμίσουμε μερικούς μόνο σχετικά πρόσφατους σταθμούς αυτών των εχθροπραξιών αρκεί ν’ αναφέρουμε τους δύο παρακρατικούς εμπρησμούς τον Μάη του 2008 και τις δύο αποτυχημένες φασιστικές επιθέσεις τον Μάρτη και τον Σεπτέμβρη του 2005 εναντίον της κατάληψης, τότε που στο στόχαστρο του νεοελληνικού φασισμού βρίσκονταν κυρίως οι αλβανοί μετανάστες.
Έτσι, το γάντι που ρίχτηκε στον Άγιο Παντελεήμονα δίπλα από την πόρτα του σπιτιού μας το σηκώσαμε, μαζί με τους συντρόφους και τις συντρόφισσές μας, χωρίς δισταγμό και συνειδητά. Άλλοτε οργανωμένα και άλλοτε αυθόρμητα, άλλοτε βασισμένοι στο θυμικό και άλλοτε έπειτα από δεύτερες σκέψεις, είτε μέσα από τη συνδιαμόρφωση με αναρχικές-αντιεξουσιαστικές συλλογικότητες και άτομα, είτε μέσα από την ανάληψη πρωτοβουλιών, στους δρόμους και τις πλατείες, στις λαϊκές αγορές και τα σοκάκια των προλεταριακών-πολυεθνικών γειτονιών μας, στο φως της μέρας και στο σκοτάδι της νύχτας, ανοίγοντας ρωγμές και κλείνοντας τραύματα, ανοίγοντας την πόρτα της παιδικής χαράς και μπαίνοντας ως ανάχωμα μπροστά στον τοπικό επεκτατισμό των φασιστών, με βήματα προς τα μπρος αλλά και με πισωγυρίσματα, με μοιράσματα κειμένων, αφισοκολλήσεις και συγκεντρώσεις, με κεντρικές καλεσμένες διαδηλώσεις και πορείες στόμα με στόμα, με ανταπαντήσεις στα θρασύδειλα φασιστικά χτυπήματα, με περιφρουρήσεις της κατάληψης και της γειτονιάς από τους κρατικούς και παρακρατικούς ραβδούχους, με παρεμβάσεις σε διαμερισματικά συμβούλια και δικαστήρια, με απόπειρες συνάντησης με όσους γείτονές μας δεν ταυτίζονται με τα τάγματα ασφαλείας του 21ου αιώνα και προσπάθειες πολύγλωσσης απεύθυνσης στους μετανάστες της περιοχής, με ανοιχτές αντιπαραθέσεις με όσους κάτοικους βλέπουν τους λυτρωτές όλων των προβλημάτων τους στα μούτρα του Μαρκογιαννάκη, του Χρυσοχοίδη, του Καρατζαφέρη, του Μιχαλολιάκου, με τη σύμπραξη συντρόφων, ντόπιων και μεταναστών γειτόνων για τη συγκρότηση της συνέλευσης της πλατείας Βικτωρίας. Αυτή η δραστηριοποίησή μας δεν αποτελεί απότοκο μιας αμυντικής λογικής υπεράσπισης της δημοκρατικής νομιμότητας, ούτε βασίζεται σ’ έναν ενδοθεσμικό συσχετισμό δυνάμεων και ισορροπιών. Τα προτάγματά μας αποτελούν την ψυχή και την ουσία της δράσης μας: μπάτσοι-tv-νεοναζί όλα τα καθάρματα δουλεύουνε μαζί, μίσος ταξικό ξεφτίλες πατριώτες στην εθνική ενότητα είμαστε προδότες, ξένοι εργάτες αδέλφια μας, κανένας φοβισμένος ποτέ και πουθενά τσακίστε τους φασίστες σε κάθε γειτονιά.
ΙΙΙ
Samuel Jhonson
Σημασία δεν έχει το είδος του αίματος, αλλά το αν είσαι απ’ αυτούς που το πίνουν ή απ’ αυτούς που τους το πίνουν.
James Miick, «το λαϊκό διάταγμα της αγάπης»
Με βάση την ανάλυση μέσα στην οποία η κοινωνία δεν εκλαμβάνεται ως κάτι ενιαίο, μπετοναρισμένο και ομοιογενές, αλλά ως ένα ρευστό πεδίο σύγκρουσης αντιλήψεων, επιδιώξεων και συμφερόντων, ο λόγος και οι πρακτικές μας δεν εντοπίζουν στο αντίπαλο στρατόπεδο αποκλειστικά το κράτος, το κεφάλαιο, το θεσμισμένο ρατσισμό τους και την ολοφάνερη πλέον τάση τους προς τον ολοκληρωτισμό, τα μμε και τη διάχυση της ρατσιστικής προπαγάνδας τους, τους πατενταρισμένους παρακρατικούς φασίστες και τη θρασυδειλία τους. Εκείνα τα κοινωνικά κομμάτια, αυτές οι κάποιες χιλιάδες ιδιοκτητών, καταστηματαρχών, μικροαστών νοικοκυραίων, που κρέμονται από τα χείλη του Πρετεντέρη και του Πρωτοσάλτε, που ανακουφίζονται και αγαλλιάζουν κατά τη διάρκεια κάθε αστυνομικής «επιχείρησης σκούπας», που χειροκροτούν ό,τι ξερνάνε οι Πιπίκιοι και οι Σκορδέληδες και στοιχίζονται σε κάθε μικρό ή μεγάλο πογκρόμ, σε κάθε μικρή ή μεγάλη κάλπη, πίσω από τα σύγχρονα τάγματα ασφαλείας, βρίσκονται εκ θέσεως και εκ των πραγμάτων στην απέναντι πλευρά του οδοφράγματος:
«Αυτές είναι μόνο μερικές από τις ψηφίδες ενός μωσαϊκού που μαρτυράνε το αυτονόητο: το απαρτχάιντ είναι εδώ! […] Όλος αυτός ο θρασύδειλος συρφετός, όλο αυτό το χαφιεδότσουρμο – που ξέρει να παριστάνει το δυνατό μπροστά στους ανίσχυρους και στέκει δουλικά μπροστά στους αφέντες του – αποτελεί το σκληρό πυρήνα του εθνικού κορμού πάνω στον οποίο το ελληνικό κράτος στηρίζει και νομιμοποιεί τις επιδιώξεις και τους σχεδιασμούς του. Όλοι αυτοί οι αδίστακτοι αγανακτισμένοι πολίτες, όπως άλλωστε και η εξουσία στην οποία υποκλίνονται, έχουν τους λόγους τους ν’ ανησυχούν».
[Το απαρτχάιντ είναι εδώ!, απόσπασμα κειμένου της κατάληψης Villa Amalias, Ιούλης 2009]
«Ποιος είπατε ότι φταίει; Γιατί αν νομίζετε ότι το πρόβλημα είναι οι ξένοι και η λύση του να γίνουν αόρατοι και μακριά από εσάς, να ξέρετε ότι εμείς είμαστε ορατοί και απέναντί σας. Αν αναγνωρίζουμε τους ίδιους εχθρούς όλοι εμείς –ντόπιοι και ξένοι– που βιώνουμε την οικονομική κρίση, που μοιραζόμαστε την εργασιακή ανασφάλεια, που «βρομίζουμε» τις καθαρές γειτονιές, που δε δεχόμαστε διαχωρισμούς εθνικούς ή φυλετικούς, παρά μόνο ταξικούς, τότε με κάθε ευκαιρία θα συνθέτουμε τις απόψεις μας και θα οργανώνουμε τη δράση μας αντιιεραρχικά, ώστε όλοι αυτοί που πραγματικά φταίνε να πληρώσουν».
[ Όταν το ποτήρι ξεχειλίζει... δε φταίει το νερό, απόσπασμα κειμένου της κατάληψης Villa Amalias, Νοέμβρης 2010]
Από την άλλη πλευρά, η αλληλεγγύη στους πιο κάτω από τους από κάτω, στους μετανάστες και τις μετανάστριες δεν ισοδυναμεί με μανιχαϊστικές αντιλήψεις, δεν προϋποθέτει μια ιδεολογικοποιημένη εθελοτυφλία:
«...σ’ αυτό το σχέδιο υπάρχουν κάποιοι που εξυπηρετούν τη δουλειά των ρατσιστών και του ελληνικού κράτους [...] όσοι δε διστάζουν να εμπορεύονται ηρωίνη ή γυναίκες, είναι εχθροί της κοινότητας τους και δικοί μας. Όσοι δε σέβονται το διπλανό τους και σκέφτονται μόνο τα αντικείμενα, να περιμένουν ν’ αντιμετωπιστούν και αυτοί όχι σαν άνθρωποι αλλά σαν αντικείμενα. Και είναι χρέος της κάθε κοινότητας μεταναστών να μην αφήσει αυτούς τους ανθρώπους ν’ ανοίγουν το δρόμο στους ρατσιστές και τις πόρτες από τα κρατητήρια.»
[Το ελληνικό κράτος, οι επιτροπές κατοίκων, οι μετανάστες και οι γειτονίες, απόσπασμα πολύγλωσσου κειμένου της κατάληψης Villa Amalias που μοιράστηκε στη γειτονιά στα τέλη Μάη του 2011]
«Τι σχέση μπορεί να έχει ο οποιασδήποτε εθνικότητας νταβατζής με την οποιασδήποτε εθνικότητας πόρνη, ο οποιασδήποτε εθνικότητας εργολάβος με τον οποιασδήποτε εθνικότητας εργάτη, ο οποιασδήποτε εθνικότητας ιδιοκτήτης με τον οποιασδήποτε εθνικότητας υπάλληλο εκτός από εκείνης του ταξικού μίσους και ρήξης;».
[Αλληλεγγύη στους μετανάστες, απόσπασμα κειμένου της κατάληψης Villa Amalias, Δεκέμβρης 2006].
Οι συγκεκριμένες δεδηλωμένες θέσεις μας, οι οποίες βέβαια δεν αποτελούν μόνο δικό μας κτήμα, έχουν δεχθεί – στο εσωτερικό του ευρύτερου αντιεξουσιαστικού χώρου – αντιθετικές και αλληλοσυγκρουόμενες κριτικές. Παρ’ όλα αυτά, και αφού δεν έχουμε συνηθίσει να στριμώχνουμε την πολυπλοκότητα και τη συγκρουσιακότητα της πραγματικότητας πίσω από τις ιδέες μας, αλλά να την αντιμετωπίζουμε και να την αντικρίζουμε κατάματα, είμαστε πεισμένοι ότι βρισκόμαστε στην ίδια πλευρά του οδοφράγματος με όσους και όσες μάχονται ενάντια στην εξουσία και το φασισμό, την καταπίεση και την εκμετάλλευση, απ’ όπου κι αν αυτές εκπορεύονται και υλοποιούνται. Και σ΄αυτήν την πλευρά του οδοφράγματος θα εξακολουθήσουμε να επιζητούμε την επαφή, τη σύνδεση, τη συνδιαμόρφωση και τη συλλογική δράση ενάντια σε όλους τους δυνάστες των ζωών μας.
ΙV
Η παράδοση των καταπιεσμένων μάς διδάσκει ότι η "κατάσταση έκτακτης ανάγκης" που ζούμε τώρα δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Πρέπει να κατορθώσουμε να συλλάβουμε την ιστορία έχοντας αυτή την επίγνωση. Τότε θα διαπιστώσουμε καθαρά ότι αποστολή μας είναι να δημιουργήσουμε μια πραγματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης και έτσι θα βελτιωθεί η θέση μας στον αγώνα κατά του φασισμού.
Walter Benjamin
Αυτοί που ευθύνονται για το ότι ο πόλεμος με το φασισμό είναι τόσο μακροχρόνιος, είναι αυτοί που κατά καιρούς του πρόσφεραν ειρήνη.
γερμανός Αντιφασίστας 1942
H παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, της οποίας η εγχώρια διαχείριση έχει περάσει πλέον απροκάλυπτα σε μια χουντοδημοκρατική συγκυβέρνηση, μας κυκλώνει από παντού: μέσα από τη βίαιη αναδιανομή του πλούτου προς τα πάνω, με την υποτίμηση της μισθωτής εργασίας και τη διόγκωση της ανεργίας, με τη ραγδαία φτωχοποίηση ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων και την εξάπλωση της ανέχειας και της εξαθλίωσης, με τον πολλαπλασιασμό των άστεγων και των απόκληρων και με την εντατικοποίηση της αστυνομοκρατίας, με την επίκληση του πατριωτισμού και την υποδαύλιση του ρατσισμού, του φασισμού και του κοινωνικού κανιβαλισμού. Μέσα σ’ αυτές τις οξυμένες συνθήκες, όπου δε λείπουν, ούτε οι κοινωνικοταξικές αντιστάσεις και αρνήσεις, ούτε οι εξεγερσιακοί ξεσηκωμοί, το επίδικο του δημοκρατικού καθαρτηρίου των επικείμενων εκλογών γίνεται το «μεταναστευτικό ζήτημα», η προεκλογική εκστρατεία διεξάγεται με εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των παρανοποιημένων περισσευούμενων πληθυσμών και εξαγγελίες για τη λειτουργία στρατοπέδων συγκέντρωσης, το φασιστικό λεξιλόγιο περί «λαθρομεταναστών» γίνεται η επίσημη γλώσσα του καθεστώτος η οποία εμβολιάζεται στον εθισμένο ντόπιο πληθυσμό μέσα από την καθημερινή μιντιακή προπαγάνδα, δεκάδες Άγιοι Παντελεήμονες εξαπλώνονται σε αθηναϊκές συνοικίες και πόλεις, κωμοπόλεις και χωριά της ελληνικής επικράτειας, ο στρατός ασκείται για την κατάπνιξη εξεγέρσεων και παραστρατιωτικοί πολιτοφύλακες δηλώνουν «έτοιμοι να υπερασπιστούν την πατρίδα», οι νεοναζί βρίσκονται στο κατώφλι του κοινοβουλίου και ο τσεκουράτος Βορίδης έχει γίνει ήδη πρωτοκλασάτος υπουργός, ο διευθύνων σύμβουλος των αφεντικών του Σεβ εκβιάζει «Ευρώπη ή χάος» και ο τραπεζίτης πρωθυπουργός προστάζει «καλύτερα φτωχός εργαζόμενος, παρά άνεργος». Και εκεί εντοπίζεται η ουσία του φασιστικού ολοκληρωτισμού: στο στόχαστρο του δε βρίσκονται μόνο οι μετανάστες, αλλά όλοι και όλες εμείς, οι υποτιμημένοι εργάτες, οι άνεργοι, οι περισσευούμενοι πληθυσμοί, οι αρνητές αυτής της αθλιότητας, οι επικίνδυνες τάξεις, οι από κάτω του καπιταλιστικού κόσμου που χρίζουν πειθάρχησης ή εξόντωσης για την επιβίωση και την ανάκαμψη του κεφαλαίου, του κράτους και της εξουσίας τους.
Καιροί δύσκολοι, ενδιαφέροντες καιροί: Εμείς τι λέμε; Εμείς τι κάνουμε;
κατάληψη Villa Amalias - Απρίλης 2012
